SPEURGIDS
De Speurgids-reeks is een jaarlijkse publicatie van het Departement Economie, Wetenschap en Innovatie (EWI) en gidst de lezer op een overzichtelijke manier doorheen de Vlaamse overheidsbudgetten voor zowel het economisch als het wetenschaps- en innovatiebeleid.
Ze bevat een veelheid aan statistische en inhoudelijke informatie en vormt een belangrijk instrument voor de beleidsmonitoring.
Het totaal aan vastleggingskredieten ingeschreven in de Vlaamse begroting voor 2021 voor alle bevoegdheidsdomeinen van de Vlaamse overheid bedraagt afgerond 56,5 miljard euro. Dit is inclusief de eenmalige relanceprovisie van 4,3 miljard € voor het Vlaams relanceplan ‘Vlaamse Veerkracht’.
In de Speurgids 2021 worden de kredieten uit de Vlaamse begroting die te maken hebben met de ondersteuning van het economisch, wetenschaps- en innovatiebeleid in de brede zin geïntegreerd geanalyseerd.
Deze middelen komen uit de 10 beleidsdomeinen van de Vlaamse overheid, maar hoofdzakelijk uit de beleidsdomeinen EWI en O&V:
- Het beleidsdomein Economie, Wetenschap en Innovatie (EWI)
- Het beleidsdomein Onderwijs en Vorming (O&V)
- De acht andere beleidsdomeinen van de Vlaamse overheid
en totaliseren in totaal tot 4,357 miljard euro.
Zie onderstaande tabel voor het overzicht (in miljoen €).
Het betreft:
- De middelen voor het economisch beleid (beleidsdomein EWI) -> 515 miljoen euro
- De middelen voor het wetenschaps- en innovatiebeleid vanuit de beleidsdomeinen EWI en O&V -> 3,706 miljard euro
- De middelen voor het wetenschapsbeleid vanuit de acht andere beleidsdomeinen -> 136 miljoen euro
Een helikopterzicht op deze budgettaire stromen in het economisch, wetenschaps- en innovatiebeleid 2021 vind je hier
------------------------
Inhoud Speurgids 2021
De Speurgids 2021 is een lijvig document, maar de lezer kan onmiddellijk naar de onderdelen en hoofstukken die haar of hem interesseren.
Woord vooraf, door Vlaams minister Hilde Crevits
Ten geleide: transformatief O&O&I - beleid in co- en postcoronatijd, door secretaris-generaal Johan Hanssens
Deel 1 Vlaams economisch beleid: 515 miljoen euro
Hoofdstuk 1 Competitiviteit van ondernemingen ondersteunen
Hoofdstuk 2 Ondernemerschap bevorderen
Hoofdstuk 3 Vlaams clusterbeleid
Hoofdstuk 4 Omgevingsfactoren faciliteren
Hoofdstuk 5 Internationalisering van de Vlaamse economie stimuleren
Hoofdstuk 6 Duurzaamheid van de Vlaamse economie versterken
Hoofdstuk 7 Transversaal economisch en innovatiebeleid: Vlaanderen Circulair, Industrie 4.0, Energietransitie, Klimaatvisie 2050 en Flanders Care
Hoofdstuk 8 Investeringen in Vlaanderen via het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO)
Deel 2 Vlaams wetenschaps- en innovatiebeleid: 3,842 miljard euro
Hoofdstuk 9 Het wetenschaps- en innovatiebeleid toegelicht
Hoofdstuk 10 Analyse van het Horizontaal Begrotingsprogramma Wetenschaps- en Innovatiebeleid: 3,017 miljard euro
Deel 3 O&O-overheidsuitgaven van Vlaanderen in nationale en internationale context
Hoofdstuk 11 Internationale vergelijking van de O&O-uitgaven (GERD)
Hoofdstuk 12 Directe en indirecte O&O-overheidssteun in België
Hoofdstuk 13 Internationale vergelijking van de O&O-overheidskredieten (GBARD)
Hoofdstuk 14 Groeipad naar de 1% norm voor overheidskredieten
Deel 4 Het Vlaams relancebeleid
Hoofdstuk 15 Van crisissteun naar relance: ‘Vlaamse Veerkracht’
Deel 5 Het Programma Innovatieve Overheidsopdrachten
Hoofdstuk 16 Wat is PIO?
Deel 6 Analyse van het Europees en Regionaal Innovatie Scorebord 2021 opgesteld door de Europese Commissie
A. De analyse samengevat
B. Resultaten Europese Unie: Zweden, Finland, Denemarken en België vormen de top-4 binnen de EU-27.
C. Resultaten België: 4de plaats binnen EU-27, in de kopgroep van ‘innovatieleiders’
D. Uitbreiding van het Europees Innovatie Scorebord tot het Regionaal Innovatie Scorebord: Vlaanderen als ‘innovatieleider’, op een 27ste plaats in EU
Bijlagen
Bijlage I: Terugblik op de opstapmiddelen tijdens de legislatuur 2014 – 2019 en toelichting bij de begrotingsopmaak 2020
Bijlage II: Overzicht van de Collectieve Onderzoekscentra (BERD Collectieve Centra), Publieke Onderzoekscentra (GOVERD), en Particuliere Not for Profit Instellingen (PNP) en Hoger Onderwijs (HE) in het kader van de GERD-berekening.
Bijlage III: Definities van de 32 indicatoren in het Europees Innovatie Scorebord
------------------------
Enkele 'takeaways' uit de Speurgids 2021
Middelen en mensen
- Op een totale begroting van 56,5 miljard € spendeert Vlaanderen 4,356 miljard euro aan het economisch, wetenschaps- en innovatiebeleid in brede zin.
- Het overgrote deel van die 4,356 miljard euro wordt besteed aan het wetenschaps- en innovatiebeleid (3,8 miljard €), de rest aan het economisch beleid (0,5 miljard €).
- Binnen het wetenschaps- en innovatiebeleid ten belope van 3,8 miljard € zijn er 2 miljard € bestemd voor de financiering van O&O-uitgaven en 1,7 miljard € voor hoger onderwijs-uitgaven (= werkingsmiddelen universiteiten en hogescholen voor hun onderwijsopdracht).
- Voor het eerst in haar geschiedenis doorbreekt Vlaanderen in het jaar 2019 de magische 3% bbp grens inzake totale bestedingen aan O&O: 3,35% bbp O&O-intensiteit of 9,3 miljard €. Daarmee komt Vlaanderen in de absolute wereldtop inzake O&O-bestedingen (totaal van bedrijven + overheidsorganisaties + hoger onderwijs-instellingen + instellingen zonder winstoogmerk) in verhouding tot het bbp. In Europe doet alleen Zweden het nipt beter.
- Van die 3,35% bbp O&O-bestedingen geschiedt 70% door de private uitvoeringssector (bedrijven en collectieve centra) en 30% door de publieke (overheidsorganisaties + hoger onderwijsinstellingen) en wordt 76% privaat gefinancierd en 24% via overheidsmiddelen.
- Inzake de 3% bbp-norm wordt algemeen verwacht dat de private sector 2% bbp financiert en de publieke sector 1%. In Vlaanderen staat de private sector in voor 2,55% en de publieke sector voor 0,80%.
- Naast directe steun in de vorm van subsidies stimuleert de overheid O&O bij bedrijven ook indirect, via fiscale weg. Van alle O&O-uitgaven van de bedrijven in Vlaanderen in 2017 (5,172 miljard €) steunt 4% (206 miljoen €) op subsidies, 14,5% (756 miljoen €) op fiscale steun en 81,5% (4,211 miljard €) op eigen bedrijfsmiddelen.
- Het totaal aan O&O-personeel in Vlaanderen in bedrijven, kennisinstellingen en hoger onderwijsinstellingen bedraagt bijna 60.000 mensen.
- In 2021 is er een budget voorzien van 1,999 miljard € voor O&O, hiervan is 985 mio € te beschouwen als niet-gericht onderzoek en 1,014 miljard € als gericht onderzoek of een verhouding 49%/51%.
Resultaten
- Zowel België als land (4de) als Vlaanderen als regio (27ste) komen in 2021 voor de eerste maal in de Europese kopgroep van ‘innovatie-leiders’. In de landenrangschikking wordt die aangevoerd door Zweden, gevolgd door Finland, Denemarken en dan dus België. De regio-rangschikking wordt aangevoerd door Stockholm.
- De regionale economische vooruitzichten 2021-2026 gaan uit van een historische economische krimp van de Vlaamse economie in 2020 van -6,1% bbp en een krachtig opveren van de Vlaamse economie in 2021 met 5,8% bbp. Voor de periode 2023-2026 wordt een groei van gemiddeld 1,5% bbp verwacht.
Beleid
- Vlaanderen zet in haar O&O&I-beleid volop in op transformatieve innovatie.
- Vlaanderen steunt systematisch de verschillende fasen van het innovatieproces van kenniscreatie tot kennistoepassing, gaande van inventie over innovatie tot diffusie.
- Vlaanderen huldigt het ‘quadruple helix’ innovatiemodel waarbij overheden, bedrijven, kennisinstellingen en maatschappelijke actoren co-creatief samenwerken.
- In 2021 ziet een 7de Vlaamse speerpuntcluster het levenslicht: flanders.health.Tech
- Waar 2020 in het teken stond van het crisisbeleid ingevolge covid-19 (waarbij VLAIO tussen half maart en december 350.000 steunaanvragen goedkeurde voor meer dan 1,8 miljard euro steun!), staat 2021 in het teken van relance. In het kader van het relancebeleid trekt Vlaanderen via ‘Vlaamse Veerkracht’ eenmalig 4,3 miljard € uit, waarvan 551 miljoen € voor het beleidsdomein EWI. Daarmee worden investeringsprojecten in de domeinen duurzaamheid, digitalisering en gezondheid gefinancierd.
- In 2021 wordt actief verder gewerkt aan het transversaal economisch en innovatiebeleid via de transitiesporen Vlaanderen Circulair, Industrie 4.0, Energietransitie, Klimaatvisie 2050 en Flanders Care.
- Wil Vlaanderen de 1% bbp-norm inzake overheidsinvesteringen bereiken aan het einde van de legislatuur - in 2024 - dan moeten de O&O-overheidsmiddelen de volgende drie begrotingsjaren toenemen met 633 mio €, ofwel een jaarlijkse opstap van 211 miljoen €.
------------------------
Download
- De nieuwste editie van onze Speurgids kan je onderaan deze pagina in PDF downloaden of via deze link.
Blijf ook in de toekomst op de hoogte van de recentste EWI-cijfers door je hier te abonneren op onze wekelijkse nieuwsbrief of hieronder te klikken op de blauwe knop.
