SPEURGIDS
De Speurgids-reeks is een jaarlijkse publicatie van het Departement Economie, Wetenschap en Innovatie (EWI) en gidst de lezer op een overzichtelijke manier doorheen de Vlaamse overheidsbudgetten voor zowel het economisch als het wetenschaps- en innovatiebeleid.
Ze bevat een veelheid aan statistische en inhoudelijke informatie en vormt een belangrijk instrument voor de beleidsmonitoring.
Het totaal aan vastleggingskredieten ingeschreven in de Vlaamse begroting voor 2022 voor alle bevoegdheidsdomeinen van de Vlaamse overheid bedraagt afgerond 52 miljard euro.
In de Speurgids 2022 worden de kredieten uit de Vlaamse begroting die te maken hebben met de ondersteuning van het economisch, wetenschaps- en innovatiebeleid in de brede zin geïntegreerd geanalyseerd.
Deze middelen komen uit:
- Het beleidsdomein Economie, Wetenschap en Innovatie (EWI)
- Het beleidsdomein Onderwijs en Vorming (O&V)
- De acht andere beleidsdomeinen van de Vlaamse overheid
en totaliseren in totaal tot 4,446 miljard euro.
Zie onderstaande tabel voor het overzicht (in miljoen €).
Het betreft:
- De middelen voor het economisch beleid (beleidsdomein EWI) -> 467,6 miljoen euro
- De middelen voor het wetenschaps- en innovatiebeleid vanuit de beleidsdomein EWI en O&V -> 3,978 miljard euro
- De middelen voor het wetenschapsbeleid vanuit de acht andere beleidsdomeinen -> 157 miljoen euro
Een helikopterzicht op deze budgettaire stromen in het economisch, wetenschaps- en innovatiebeleid 2022 en volgens het 'Quadruple helix'-model vind je hieronder
------------------------
Inhoud Speurgids 2022
De Speurgids 2022 is een lijvig document, maar de lezer kan hieronder de verschillende delen apart downloaden die haar of hem interesseren
Speurgids 2022 - Ten geleide door Secretaris-generaal Johan Hanssens
Speurgids 2022 - Deel 1: Vlaams economisch beleid: 468 miljoen euro
Speurgids 2022 - Deel 2: Vlaams wetenschaps- en innovatiebeleid: 3,977 miljard euro
Speurgids 2022 - Deel 3: O&O-overheidsuitgaven van Vlaanderen in nationale en internationale context
Speurgids 2022 - Deel 4: Het Relancebeleid
Speurgids 2022 - Deel 5: Tussentijdse analyse Horizon 2020
Speurgids 2022 - Deel 6: Het Programma Innovatieve Overheidsopdrachten
------------------------
Enkele 'takeaways' uit de Speurgids 2022
Middelen en mensen
- Op een totale Vlaamse begroting van 51,6 miljard € in 2022 spendeert Vlaanderen 4,45 miljard euro aan het economisch, wetenschaps- en innovatiebeleid in brede zin (= 8,6%)
- Het overgrote deel van die 4,45 miljard euro wordt besteed aan het wetenschaps- en innovatiebeleid (3,978 miljard €), de rest aan het economisch beleid (0,468 miljard €).
- Binnen het wetenschaps- en innovatiebeleid ten belope van 3,8 miljard € zijn er 2,034 miljard € bestemd voor de financiering van O&O-uitgaven en 1,791 miljard € voor hoger onderwijs-uitgaven (= o.a. werkingsmiddelen universiteiten en hogescholen voor hun onderwijsopdracht).
- Voor het eerst in haar geschiedenis doorbrak Vlaanderen in het jaar 2019 de magische 3% bbp grens inzake totale bestedingen aan O&O: 3,35% bbp O&O-intensiteit of 9,3 miljard €.
- In 2020 loopt dit verder op tot 3,6% bbp of 9,6 miljard €. Daarmee komt Vlaanderen in de top-vijf wereldtop inzake O&O-bestedingen (totaal van bedrijven + overheidsorganisaties + hoger onderwijs-instellingen + instellingen zonder winstoogmerk) in verhouding tot het bbp. Vlaanderen wordt voorafgegaan door Israël (5,44 %), Zuid-Korea (4,81%), Taiwan (3,64%) en gevolgd door Zweden (3,53%), de Verenigde Staten (3,45%), Japan (3,27%) en Oostenrijk (3,20%)!
- Van die 9,6 miljard € O&O-bestedingen geschiedt 72% door de private uitvoeringssector (bedrijven en collectieve centra) en 28% door de publieke (overheidsorganisaties + hoger onderwijsinstellingen).
- Inzake de 3% bbp-norm wordt algemeen verwacht dat de private sector 2% bbp financiert en de publieke sector 1%. In Vlaanderen staat de private sector in voor 2,55% en de publieke sector voor 0,80% (op basis gegevens 2019).
- Naast directe steun in de vorm van subsidies stimuleert de overheid O&O bij bedrijven ook indirect, via fiscale weg. Van alle O&O-uitgaven van de bedrijven in Vlaanderen in 2017 (5,172 miljard €) steunt 4% (206 miljoen €) op subsidies, 14,5% (756 miljoen €) op fiscale steun en 81,5% (4,211 miljard €) op eigen bedrijfsmiddelen.
- Naast de toegenomen Vlaamse investeringen in directe steun voor O&O via subsidies, investeert ook de federale overheid zwaar in indirecte steun via fiscale O&O-maatregelen in de bedrijfsvoorheffing en in de vennootschapsbelasting. Het betreft:
- gedeeltelijke vrijstelling van doorstorting van bedrijfsvoorheffing op het loon van bepaalde onderzoekers: 1,129 miljard euro (jaar 2020)
- belastingaftrek voor inkomsten uit octrooien: 1,308 miljard euro (inkomsten jaar 2019)
- belastingkrediet voor O&O: 0,474 miljard euro (inkomsten jaar 2019)
- belastingaftrek voor innovatie-inkomsten: 0,252 miljard euro (inkomsten jaar 2019)
- Het totaal aan O&O-personeel in Vlaanderen in bedrijven, kennisinstellingen en hoger onderwijsinstellingen bedraagt meer dan 61.000 mensen.
- In 2022 is er een Vlaams O&O-budget voorzien van 2,034 miljard € voor O&O, hiervan is 923 mio € te beschouwen als niet-gericht onderzoek en 1,111 miljard € als gericht onderzoek of een verhouding 45%/55%.
Resultaten
- Zowel België als land (4de) als Vlaanderen als regio (27ste) komen in 2021 voor de eerste maal in de Europese kopgroep van ‘innovatie-leiders’, zoals geanalyseerd door het European Innovation Scoreboard van de Europese Commissie. In de landenrangschikking wordt die aangevoerd door Zweden, gevolgd door Finland, Denemarken en dan dus België. De regio-rangschikking wordt aangevoerd door Stockholm.
- De ‘Regionale Economische Vooruitzichten 2022-2027’ gaan uit van een economische groei in Vlaanderen van 2,8% in 2022 en van 1,3% in 2023. De inflatieschok door duurdere energie- en grondstofprijzen zet een rem op het economisch herstel. In de periode 2024-2027 zou de bbp-groei in Vlaanderen gemiddeld 1,5% bedragen.
Beleid
- Vlaanderen zet in haar O&O&I-beleid volop in op transformatieve innovatie in de transities duurzaamheid, digitalisering en gezondheid.
- Vlaanderen steunt systemisch de verschillende fasen van het innovatieproces van kenniscreatie tot kennistoepassing, gaande van inventie over innovatie tot diffusie.
- Vlaanderen huldigt het ‘quadruple helix’ innovatiemodel waarbij overheden, bedrijven, kennisinstellingen en maatschappelijke actoren co-creatief samenwerken in eco-systemen.
- De Vlaamse economie en samenleving staan voor een grote productiviteitsuitdaging. De groei van de productiviteit vertraagt al jaren. Een beleid dat inzet op versterking van menselijk kapitaal, wetenschap en technologie en fysieke en digitale infrastructuur moeten de dalende trend keren.
- In 2021 ziet een 7de Vlaamse speerpuntcluster het levenslicht: MEDVIA, hub op het gebied van medische biotechnologie, medische technologie en digitale technologie.
- Waar 2020 in het teken stond van het crisisbeleid ingevolge covid-19 staan 2021 en 2022 in het teken van relance. In het kader van het relancebeleid trekt Vlaanderen via ‘Vlaamse Veerkracht’ eenmalig 4,3 miljard € uit, waarvan 561 miljoen € voor het beleidsdomein EWI. Daarmee worden investeringsprojecten in de domeinen duurzaamheid, digitalisering en gezondheid gefinancierd.
- In 2022 wordt actief verder gewerkt aan het transversaal economisch en innovatiebeleid via de transitiesporen Vlaanderen Circulair, Industrie 4.0, Energietransitie, Klimaatvisie 2050 en Flanders Care.
- Wil Vlaanderen de 1% bbp-norm inzake overheidsinvesteringen bereiken aan het einde van de legislatuur - in 2024 - dan moeten de O&O-overheidsmiddelen de volgende twee begrotingsjaren evenwel nog toenemen met 920 mio €, ofwel een jaarlijkse opstap van 460 miljoen €.
------------------------
Download
- De nieuwste editie van onze Speurgids kan je onderaan deze pagina in PDF downloaden of via deze link.
Blijf ook in de toekomst op de hoogte van de recentste EWI-cijfers door je hier te abonneren op onze wekelijkse nieuwsbrief of hieronder te klikken op de blauwe knop.
