Beslissingen Vlaamse Regering - Economie, Wetenschap en Innovatie (22 december 2023)

>> Bekijk hier alle beslissingen en documenten van de Vlaamse Regering van 22 december 2023

Economie

Convenant 2024-2028 Expertisecentrum Onderzoek en Ontwikkelingsmonitoring (ECOOM) 2024-2028

Na evaluatie van het vorige convenant beslist de Vlaamse Regering de subsidiëring van het Expertisecentrum Onderzoek en Ontwikkelingsmonitoring (ECOOM) verder te zetten en keurt ze het convenant 2024-2028 goed. De missie van ECOOM en het sinds 2021 geïntegreerde Steunpunt Economie en Ondernemen (STORE), samen ECOOM-STORE, is de ondersteuning van het beleid voor Wetenschap, Technologie, Innovatie en Economie (inclusief Ondernemerschap) van de Vlaamse overheid (WTIE). ECOOM ontwikkelt en onderhoudt hiervoor een performant en toegankelijk systeem van wetenschaps-, technologie- en innovatiedata, methoden en indicatoren en voorziet de Vlaamse overheid zo van actuele en relevante statistieken over de prestaties van Vlaanderen in de domeinen wetenschap, technologie en innovatie.

Nieuwe samenwerkingsovereenkomst Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV) over dienstverlening in het kader van Europese financiële instrumenten

De samenwerkingsovereenkomst Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV) – Vlaams Gewest over de dienstverlening in het kader van het European Fund for Strategic Investments (EFSI) dateert al van 2016. Die overeenkomst is aan een update toe, zowel inhoudelijk als budgettair. De Vlaamse Regering keurt daarom de nieuwe samenwerkingsovereenkomst PMV – Vlaams Gewest over dienstverlening in het kader van Europese financiële instrumenten goed. De nieuwe samenwerkingsovereenkomst slaat niet enkel op InvestEU (de opvolger van EFSI), maar breder op Europese financiële instrumenten. Zo is de samenwerkingsovereenkomst future proof voor de opvolger van het InvestEU programma.

Subsidie lokale diensteneconomie-ondernemingen in Vlaanderen in uitvoering van het Vierde, Vijfde en Zesde Vlaams Intersectoraal Akkoord

De Vlaamse Regering kent 2,91 miljoen euro subsidie toe aan de lokale diensteneconomie-ondernemingen in Vlaanderen in uitvoering van het Vierde, Vijfde en Zesde Vlaams Intersectoraal Akkoord voor de social/non profit sectoren.

1 miljoen euro strategische transformatiesteun aan Bolder Industries Belgium bv in Machelen

De Vlaamse Regering kent 1 miljoen euro strategische transformatiesteun toe aan Bolder Industries Belgium bv in Machelen. Bolder Industries Belgium bv focust zich op circulaire oplossingen voor de verwerking van eindelevensduur auto- en vrachtwagenbanden. Deze banden worden vandaag voornamelijk gestort, opgeslagen, verbrand of laagwaardig gerecycleerd (zonder terugwinning van koolstof). Bolder Industries zal bijna 70 miljoen euro investeren voor het jaarlijks verwerken van 30.310 ton banden tot 10.000 ton carbon black, 9.000 ton pyrolyseolie, 303 ton staal, 4.516 ton syngas en 2.456 ton restproducten. Het gebruik van een innovatief thermisch recyclageproces op basis van pyrolyse zal resulteren in een CO2-emissiereductie van 97% en een reductie van het elektriciteitsverbruik van 61% ten opzichte van de traditionele productie van virgin carbon black. Het vermijden van het verbranden van eindelevensduur banden komt overeen met een CO2-emissiereductie van 68.804 ton/jaar.

Goedkeuring Addendum 2 aan Brownfieldconvenant 83. Hamme-Tasibel

Het Brownfielddecreet wil investeerders en projectontwikkelaars aanzetten tot de herontwikkeling van braakliggende of onderbenutte terreinen, de zogenaamde brownfields. Met dit decreet is een systematiek ontwikkeld waarbij de betrokken actoren met de Vlaamse Regering een brownfieldconvenant kunnen sluiten dat recht geeft op een aantal incentives en faciliterende maatregelen. Het brownfieldconvenant omschrijft het brownfieldproject en de rechten en plichten tussen partijen. Wijzigingen zijn mogelijk via een addendum aan het convenant, na ondertekening door alle betrokken partijen. In dit kader keurt de Vlaamse Regering Addendum 2 goed aan het Brownfieldconvenant 83. Hamme-Tasibel. De Thuisbouwer bv treedt in dit brownfieldconvenant op als rechtsopvolger van SHM De Zonnige Woonst. Astor vzw treedt uit het brownfieldconvenant en Igor Hamme bv treedt toe. Diverse factoren hebben geleid tot een vertraging in de vooropgestelde planning, waardoor de sloopwerken pas kunnen aanvatten in het voorjaar 2024. De realisatietermijn wordt bijgevolg verlengd met 3 jaar, tot 20 maart 2027.

Wetenschap

Convenant 2024-2028 Flanders Technology International vzw

Het huidige convenant 2019-2023 tussen de Vlaamse overheid en Flanders Technology International vzw (F.T.I) loopt af op 31 december 2023. In het voorjaar van 2023 werd dit convenant en het geplande beleid van F.T.I vzw voor de volgende jaren geëvalueerd. Gebaseerd op de conclusies en aanbevelingen van deze evaluatie beslist de Vlaamse Regering om de subsidiëring van F.T.I vzw voor de uitvoering van haar missie op vlak van wetenschapscommunicatie de volgende 5 jaar verder te zetten. Deze missie bestaat erin jongeren en burgers te fascineren voor wetenschappen, technologie en innovatie en hen te stimuleren tot een keuze voor STEM-studies en -beroepen. Om de missie waar te maken, organiseert F.T.I/Technopolis diverse activiteiten om wetenschap en technologie te populariseren voor het grote publiek (met speciale aandacht voor jongeren van 4 tot 18 jaar), scholen en bedrijven. Voor het convenant 2024-2028 wordt een jaarlijkse subsidie voorzien van 5 miljoen euro.

Convenant 2024-2028 Expertisecellen Wetenschapscommunicatie

Het huidige convenant tussen de Vlaamse overheid en de Expertisecellen Wetenschapscommunicatie 2019-2023 loopt af in december 2023. In het voorjaar van 2023 werd dit convenant en het geplande beleid van de Expertisecellen Wetenschapscommunicatie voor de volgende jaren geëvalueerd. Gebaseerd op de conclusies en aanbevelingen van deze evaluatie beslist de Vlaamse Regering de subsidiëring van de Expertisecellen Wetenschapscommunicatie voor de uitvoering van hun missie op het vlak van wetenschapscommunicatie de volgende 5 jaar verder te zetten. Deze missie bestaat erin het publiek op een betrouwbare en objectieve wijze over wetenschap en technologie te informeren, de burger actief kennis te laten maken met wetenschappers en met wetenschapsbeoefening en hierdoor het draagvlak voor wetenschappelijk onderzoek en de wetenschappelijke geletterdheid te vergroten. Voor het convenant 2024-2028 wordt een jaarlijkse subsidie van 2,29 miljoen euro voorzien.

Addendum convenant 2018-2023 Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten (KVAB): verlenging met 1 jaar en bijstellen KPI’s

Zoals voorzien in het convenant 2018-2023 met de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten (KVAB) werden in 2023 de KVAB en haar prestaties geëvalueerd door een externe consultant. Die raadt aan om de strategie op middellange en lange termijn te herzien, en de governance structuur van de KVAB en de Jonge Academie (JA) te hervormen. Het is evenwel niet mogelijk om aan beide punten op korte termijn tegemoet te komen. Vooraleer er kan bepaald worden welke financiering nodig is voor een volgende convenantperiode moet er eerst een diepgaande discussie gevoerd worden tussen de KVAB, de JA en de bevoegde voogdijoverheid over de basisopdracht van de KVAB en de JA, en hun onderlinge verhouding, inclusief de bijhorende functies en de verwachte prestaties. Deze discussies werden afgelopen zomer opgestart, maar zullen zeker nog een groot deel van 2024 in beslag nemen. Volgens de evaluatoren is het ook wenselijk om het aantal activiteiten (tijdelijk) terug te schroeven en manieren te verkennen om de impact van de uit te voeren activiteiten te vergroten. De Vlaamse Regering beslist daarom het lopende convenant via een addendum te verlengen met 1 jaar tot eind 2024 en de KPI’s van het lopende convenant voor 2024 bij te stellen naar een financieel realistischer niveau.

Verlenging compensatieregeling impact stijgende energiekosten voor FTI, ILVO en ITG

De Vlaamse Regering keurde eind 2022 een besluit goed met een regeling voor Flanders Technology International vzw (FTI), het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) en het Instituut voor Tropisch Geneeskunde (ITG), door éénmalig 7 miljoen euro te voorzien als gedeeltelijke compensatie voor de stijgende energieprijzen in 2022 en 2023. Gezien echter in 2023 de energieprijzen niet meer zo hoog zijn als in 2022 en de instellingen intussen, zoals opgelegd in het subsidiebesluit van 2022, energieaudits hebben uitgevoerd, waaruit aanbevelingen volgden voor bijkomende energiebesparende investeringen, beslist de Vlaamse Regering nu om de aan FTI, ILVO en ITG uitgekeerde subsidie voor 2022 en 2023 ook aan te wenden voor gedeeltelijke compensatie voor bijkomende energiebesparende investeringen in 2024 en 2025. Het gaat dus om de verlenging van de subsidieperiode zonder bijkomende subsidie.

Financiering van de Health Innovations for All (HI4A) valorisatiedienst bij het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG)

Het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) is wereldwijd toonaangevend op het gebied van onderzoek, onderwijs en medische dienstverlening en capaciteitsopbouw over infectieziekten en tropische ziekten met een focus op lage- en middeninkomenslanden en kwetsbare bevolkingsgroepen. Hoewel het onderzoek aan het ITG grotendeels gericht is op het bereiken van maatschappelijke impact, bleef de opvolging en bevordering van de valorisatie van onderzoeksresultaten bij het ITG een mindere prioriteit. In de komende beleidsperiode 2025-2029 plant ITG daarom de oprichting van een dienst 'Health Innovation for All’ (HI4A). De HI4A valorisatiedienst zal kandidaat-gezondheidsinnovaties (producten, technologieën en diensten) die voortkomen uit wetenschappelijke ontdekkingen van ITG en haar partners identificeren en vervolgens omzetten in valorisatietrajecten om een maatschappelijke impact te realiseren. ITG beoogt ook de oprichting van het Inclusieve Innovatie LanceerPlatform, dat verbonden is met de bestaande ITG Technologie en Productie-Eenheid. Dit platform zal een samenwerkingsruimte bieden voor ITG-onderzoekers, aspirant-innovators, en studenten van de drie ITG-departementen en externe innovatie-experts. Het zal fungeren als een innovatieatelier voor interdisciplinair projectwerk, prototyping, en als een lanceringbasis voor vroege innovaties met een lopend HI4A impacttraject. De Vlaamse Regering keurt de oprichting van HI4A goed en kent 550.000 euro startsubsidie toe.

Omkadering jonge onderzoekers: wijzigingsbesluit

In de eerste helft van 2023 vond de vijfjaarlijkse evaluatie van de omkadering van jonge onderzoekers plaats. Op basis van deze positieve evaluatie wijzigt de Vlaamse Regering principieel haar besluit over de omkadering van jonge onderzoekers. Zo wordt onder meer het minimumbudget verhoogd met 6 miljoen euro, wordt er verplicht aandacht besteed aan het welzijn van de jonge onderzoekers inclusief de aanpak van grensoverschrijdend gedrag, is er een beperking van de mogelijkheden van effectieve financiering van mobiliteit tot korte mobiliteit, en worden de evaluatiebepalingen van het programma aangepast. Dit wijzigingsbesluit wordt voor advies voorgelegd aan de Raad van State.

RegMed XB: afsluitende financiering 2022-2023 van het Bio-Kidney project

Regeneratieve geneeskunde heeft tot doel de functie van zieke of beschadigde weefsels te herstellen. In RegMed XB (Regeneratieve Medicine crossing Borders) werken Nederlandse en Vlaamse kennisinstellingen, universiteiten, academische ziekenhuizen, gezondheidsfondsen en bedrijven samen aan nieuwe oplossingen voor en met patiënten met diabetes, nierziekten, artrose en cardiovasculaire aandoeningen. Binnen Vlaanderen zijn twee toonaangevende projecten uitgebouwd, in samenwerking met Nederland: BioJoint (KULeuven) en Bio-Kidney (VIB). De Vlaamse Regering beslist nu 1 miljoen euro in te zetten voor de afsluitende financiering van het Bio-Kidney project dat de creatie beoogt van een functionerende subeenheid van een bio-engineered nier.

Subsidie RegMed XB Flanders voor uitvoering werkprogramma en operationele roadmap 2024-2028

Regeneratieve geneeskunde wil zieke of beschadigde weefsels en organen, en de functies ervan, herstellen, en richt zich op enkele van de meest ingrijpende en dure chronische aandoeningen. In RegMed XB (Regeneratieve Medicine crossing Borders) werken Nederlandse en Vlaamse kennisinstellingen, universiteiten, academische ziekenhuizen, gezondheidsfondsen en bedrijven - ondersteund door regionale en nationale overheden - samen aan nieuwe oplossingen voor en met patiënten met diabetes, nierziekten, artrose en recent ook cardiovasculaire aandoeningen. De Vlaamse Regering keurt nu de voorgestelde werking en financiering van RegMed XB Flanders met betrekking tot het werkprogramma en de operationele roadmap voor de periode 2024-2028 goed. Voor de implementatie van het eerste jaar van het werkprogramma van RegMed XB Flanders wordt nu 2,88 miljoen euro voorzien. De beslissing over de subsidies zal per werkingsjaar door de Vlaamse Regering genomen worden op basis van evaluatie van het voorgaande werkingsjaar.

Wijziging besluit over de financiering van de Bijzondere Onderzoeksfondsen aan de universiteiten in de Vlaamse Gemeenschap

In de eerste helft van 2023 vond de vijfjaarlijkse evaluatie van de Bijzondere Onderzoeksfondsen (BOF) plaats. BOF zijn interne bestemmingsfondsen aan de universiteiten, waarvan de middelen bestemd zijn voor de bevordering van het fundamentele wetenschappelijke onderzoek in de universiteit. Iedere universiteit kan hier autonoom haar onderzoeksbeleid mee uitvoeren binnen het kader van het BOF-besluit. Na afloop van deze evaluatie werd er bekeken welke aanpassingen aan het BOF-besluit beleidsmatig wenselijk zijn. De Vlaamse Regering wijzigt nu principieel haar BOF-besluit. De belangrijkste inhoudelijke aanpassingen zijn: vereenvoudiging van de evaluatiebepalingen van VABB-SHW en BOF; opstart van een traject in 2024 om in kaart te brengen of men op een meerjarige financiering zou kunnen overstappen en welke faciliterende maatregelen daartoe nodig zijn; verruiming van de bestedingsmogelijkheden en mogelijke verhoging van de beheerskosten tot maximaal 8% bij een verhoging van de BOF-middelen; verplichting aandacht te besteden in het strategische beleidsplan aan welzijn van de onderzoekers inclusief de aanpak van grensoverschrijdend gedrag; schrapping (of niet invoering) van de interdisciplinariteitsparameter vanaf 2024; grotere flexibiliteit binnen iBOF (oproep voor interuniversitaire BOF-projecten); en invoering van de mogelijkheid tot een vergelijkend perspectief voor Methusalem-financiering bij tussentijdse evaluatie. Over dit wijzigingsbesluit wordt het advies ingewonnen van de Raad van State.

Toelage aan het Agentschap Plantentuin Meise voor de aankoop van gronden voor de aanleg van een parking

De Vlaamse Gemeenschap is sinds 1 januari 2014 bevoegd voor de Plantentuin Meise en richtte daarvoor het Agentschap Plantentuin Meise op. De aanleg van een nieuwe parking maakt deel uit van fase 1 van het masterplan van het Agentschap Plantentuin Meise. De parking is essentieel om de Plantentuin te laten groeien in zijn rol als centrum voor wetenschapscommunicatie en als toeristische trekpleister. De huidige parkeerplaatsen langs de Nieuwelaan moeten trouwens verdwijnen voor de tramverbinding Brussel-Willebroek Noord (onderdeel van Brabantnet) en zijn bovendien erg onveilig. De mobiliteitsstudie wijst ook uit dat er bij piekmomenten 500 parkeerplaatsen nodig zijn. Het stijgend aantal bezoekers aan de Plantentuin onderstreept de noodzaak van meer en veiliger parkeerplaatsen. De nieuwe parking zal gerealiseerd worden op gronden die nu eigendom zijn van de Werkvennootschap. De Vlaamse Regering stelt 800.000 euro ter beschikking om de gronden aan te kopen.

Vlaams Beleidsplan Artificiële Intelligentie (AI), Luik opleidingen: verlenging Vlaamse AI Academie – Werkjaar 2024

VAIA, de Vlaamse AI Academie, is een samenwerking van alle Vlaamse universiteiten en hogescholen in Vlaanderen met als doel professionals en onderzoekers doelgericht te laten bijleren over artificiële intelligentie (AI). In 2023 zette VAIA in op een rondvraag naar opleidingsnoden bij Vlaamse bedrijven, het actief verspreiden van bestaande opleidingsmogelijkheden, het verbinden van zowel opleidingsverstrekkers onderling als van opleidingsverstrekkers met opleidingszoekers, en het in co-creatie ontwikkelen van complementaire opleidingen waar die nood zich voordeed. De Vlaamse Regering voorziet nu 1,1 miljoen euro subsidie voor het werkjaar 2024. Ze hecht ook haar goedkeuring aan het bestedingsplan voor de begroting 2024, de allocatie van de budgetten en het beheer ervan door de Stuurgroep. In 2024 zal VAIA een versnelling hoger schakelen door de structurele inbedding van de eerste pijler ‘rondvraag opleidingsnoden bedrijven’ in haar volledige werking, en via een doorgedreven schaalvergroting in de andere drie pijlers. Hiermee komt VAIA tegemoet aan de fors gestegen vraag naar AI-opleidingen die zich in 2024 alleen maar zal doorzetten.

Innovatie

Convenant 2024-2028 Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO)

De Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) is een toonaangevende Europese onafhankelijke onderzoeksorganisatie op het gebied van technologie voor een leefbare omgeving en duurzame ontwikkeling. Het huidige convenant met VITO loopt af in december 2023. In het voorjaar van 2023 werd daarom een evaluatie uitgevoerd van de prestaties en geplande strategie van VITO als strategisch onderzoekscentrum. Na deze evaluatie keurt de Vlaamse Regering het nieuwe convenant 2024-2028 met VITO goed. Ten opzichte van de vorige periode wordt een opstap van 8 miljoen euro voorzien, waardoor de jaarlijkse toelage in het nieuw convenant 63 miljoen euro bedraagt. Daarnaast worden eenmalige investeringsmiddelen toegekend voor in totaal 16 miljoen euro, opgedeeld in 6 miljoen euro voor piloot- en andere innovatie-infrastructuren en 10 miljoen euro voor het nieuwe labogebouw VITO Earth. Het addendum dat het project Vlaanderen Waterproof met verlengde looptijd (zonder bijkomende middelen) regelt, wordt ook goedgekeurd.

Investeringsdossier Open Thor Living Lab: addendum 2 bij convenant Stichting EnergyVille 2022-2026

De Vlaamse Regering hechtte begin juli 2022 haar goedkeuring aan het convenant tussen het Vlaamse Gewest en Stichting EnergyVille voor de periode 2022-2026. Stichting EnergyVille coördineert de onderzoekssamenwerking, in het domein van duurzame energie en intelligente energiesystemen, tussen de onderzoeksinstellingen (de Stichters) Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO), Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven), Interuniversitair Micro-Electronica Centrum (IMEC) en Universiteit Hasselt (UHasselt). De jaarlijkse subsidie bedraagt 3 miljoen euro. Nu keurt de Vlaamse Regering een tweede addendum bij dit convenant goed rond het Investeringsdossier Open Thor Living Lab, met als doel de ondersteuning van een state-of-the-art backbone infrastructuur op en rond de Thor site in Genk die als een unieke open testomgeving kan gebruikt worden voor innovaties voor de energietransitie. Hiervoor wordt een eenmalige subsidie van 6,5 miljoen euro toegekend.

4 miljoen euro steun aan het von Karman Institute for Fluid Dynamics (VKI) voor onafhankelijk fundamenteel onderzoek in klimaatverandering en energietransitie 2024-2025

De Vlaamse Regering beslist om 4 miljoen euro toe te kennen aan het von Karman Institute for Fluid Dynamics (VKI) in Sint-Genesius-Rode voor de financiering van onafhankelijk onderzoek in het domein ‘Klimaatverandering en Energietransitie’ in de periode 2024-2025. Hiermee wil VKI een portfolio van achtergrond intellectuele eigendom opbouwen rond de thema’s decarbonisatie van mobiliteit en zware industrie, van productie, opslag en distributie van groene waterstof en van offshore windenergie. Dit zal VKI toelaten om nieuwe samenwerkingsverbanden uit te bouwen met de Vlaamse industrie, en past ook in de toepassingsdomeinen van een nieuw VKI waterstoftestcentrum ‘VKHyLab’ dat in de tweede helft van 2026 in Antwerpen in gebruik zal worden genomen.

Hyoffwind Infrastructure nv: subsidie ondersteuning project Hyoffwind Infrastructure

In het kader van de uitrol van de waterstofvisie kent de Vlaamse Regering 30 miljoen euro toe aan Hyoffwind Infrastructure nv. Het gaat om de vervanging van twee eerder genomen subsidiebesluiten, namelijk 8 miljoen euro aan Vyria Energy nv en 22 miljoen euro aan Hyoffwind Infrastructure nv. De huidige beslissing omvat het samenvoegen van de activiteiten uit de voorgaande beslissingen, goedkeuring van een update en reorganisatie van het werkplan en bevestiging van de vastlegging binnen de eerder vastgelegde bedragen. Hyoffwind Infrastructure nv wil in Zeebrugge een waterstofinstallatie van 25 MWe bouwen, financieren en uitbaten. De installatie zal door middel van elektrolyse waterstof produceren met behulp van groene elektriciteit. De installatie zal gecommercialiseerd worden op drie manieren: door injectie van waterstof in het aardgasnetwerk, via gebruik van waterstof als brandstof voor zwaar transport en personenvervoer, en door waterstof aan te leveren als grondstof voor de industrie.

Subsidie Moonshot Later Stage Innovation Projecten SUPREME en ELCO2SYN

Het Moonshotprogramma wil tegen 2040 technologische industriële doorbraken realiseren, zowel in producten als processen, die op hun beurt tegen 2050 kunnen bijdragen tot het behalen van de klimaatdoelstellingen in een economisch leefbare context. In juli 2023 werden drie Moonshot Later Stage Innovation (LSI) projecten ingediend. Deze projecten richten zich op de experimentele demonstratiefase om de toekomstige marktintroductie te versnellen van innovatieve producten, processen en diensten die op laboschaal werden ontwikkeld door Vlaamse onderzoeksorganisaties. De Vlaamse Regering beslist nu, na evaluatie, om 2 projecten te subsidiëren, namelijk SUPREME van de KULeuven (1,99 miljoen euro) en ELCO2SYN van VITO en imec (1,99 miljoen euro). Het Vlaams Agentschap Innoveren & Ondernemen (VLAIO) zal zorgen voor de verdere opvolging van deze steuntoekenning en de uitwerking van de subsidieovereenkomst.