De Europese Commissie publiceerde op 27 mei haar langverwachte voorstel voor een groot herstelplan voor Europa. Op 28 mei werden de sectorale verordeningen over de verschillende nieuwe en aangepaste programma’s gepubliceerd.
Dit pakket met het herstelplan omvat in hoofdzaak:
- het herstelplan zelf, alsook een behoeftenanalyse (cf. de analyse met 14 industriële ecosystemen waarnaar Commissaris Breton eerder verwees);
- een aangepast voorstel voor het meerjarig financieel kader van de EU (“MFK”), inclusief een voorstel voor nieuwe eigen middelen, een Europees Herstelinstrument (‘Next Generation EU’) voor 750 miljard euro, een versterkt MFK 2021-2027*, aanpassingen voor het MFK 2014-2020; en
- een aangepast Commissiewerkprogramma voor 2020.
Het herstelplan houdt in hoofdzaak het volgende in:
- een tijdelijke versterking van het EU-budget via de oprichting van een European Recovery Instrument (‘Next Generation EU’) voor 750 miljard euro;
- mogelijk gemaakt via (en op voorwaarde van) een tijdelijke toename van het eigen middelen plafond van de EU (tot 2% van het EU BNI) en via nieuwe eigen middelen (gebaseerd op het ETS, een carbon border adjustment mechanim en eigen middelen gebaseerd op de operaties van grote bedrijven, eventueel via een digitale taks);
- een versterkt MFK 2021-2027 voor 1100 miljard euro; en
- aanpassingen aan het MFK 2014-2020.
Het geld van “Next Generation EU” zal geïnvesteerd worden via drie pijlers, en via 500 miljard euro aan subsidies en 250 miljard euro aan leningen voor LS:
- Pijler 1: steun aan LS voor investeringen en hervormingen;
- Pijler 2: de EU-economie een nieuwe impuls geven door particuliere investeringen te stimuleren;
- Pijler 3: lessen trekken uit de crisis.
Volgens de filosofie van het herstelplan, zijn belangrijke fundamenten:
- De Europese Green Deal als groeistrategie van de EU
- Bouwen aan een meer veerkrachtige Unie en eengemaakte markt en een diepere en meer digitale eengemaakte markt
- Een eerlijk en inclusief herstel voor iedereen
- Een veerkrachtige EU
Meldenswaardig is zeker ook dat Europa een model van open strategische autonomie zal nastreven. Europa moet zijn strategische autonomie op een aantal specifieke gebieden versterken, onder meer op het gebied van strategische waardeketens en een versterkte screening van directe buitenlandse investeringen
"We are facing our very own defining moment"
This week, President @vonderleyen presented our proposals for the #NextGenerationEU recovery plan, together with our long term #EUBudget. It'll have the financial capacity of €1.85 trillion.#UnitedAgainstCoronavirus #StrongerTogether pic.twitter.com/rHMLZotjdv
Economie, Wetenschap en Innovatie
Vanuit het oogpunt van Economie, Wetenschap en Innovatie zijn eerste belangrijke aandachtspunten binnen het budgettaire luik van het herstelplan de volgende:
- Binnen Next Generation EU zal een Strategic Investment Facility opgericht worden, als nieuw (vijfde) luik onder InvestEU, om te investeren in sleutelwaardenketens cruciaal voor Europa’s toekomstige veerkracht en ‘open’ strategische autonomie. Hierbij wordt de link gelegd naar de Important Projects of Common European Interest (IPCEI). Het moet investeringen tot 150 miljard euro genereren voor het vergroten van de veerkracht van strategische sectoren, met name die welke verband houden met de groene en digitale transitie, en belangrijke waardeketens in de interne markt, via een bijdrage van 15 miljard euro.
- Via Next Generation EU zal ook het Horizon Europaprogramma versterkt worden via een budget van 94,4 miljard euro (= +13,5 miljard euro). De versterkte middelen voor Horizon Europa zullen ingezet worden voor de financiering van onderzoek en innovatie in gezondheid, veerkracht, en de groene en digitale transities. De Commissie wil een versterkt Horizon Europa voor steun aan O&I in het domein van gezondheid, het uitbreiden van klinische trials, het verbeteren van toegang tot onderzoeksinfrastructuren en het helpen verankeren van wetenschap in het hart van het beleidsproces. De bijkomende geld zal in het bijzonder ingezet worden de Horizon Europa clusters Health; Climate, Energy and Mobility; Digital, Industry and Space en naar de Europese Innovatieraad (EIC). Helemaal onderaan kan u nog een document vinden met extra informatie van DG RTD over de rol van O&I in Europa’s herstel.
- Binnen Next Generation EU zal ook een afzonderlijk Gezondheidsprogramma “Health4EU” opgezet worden, om de gezondheidsbescherming te versterken en zich voor te bereiden op toekomstige gezondheidscrises met een budget van 9,4 miljard euro.
- Binnen het MFK 2021-2027 worden programma’s zoals het Digitaal Europa Programma (versterking tot 8,2 miljard euro) en Programma voor de Eengemaakte Markt (behoud aan 3,7 miljard euro) aangeduid als programma’s die versterkt moeten worden of waarvoor het voorgesteld budget behouden moet blijven.
De Europese Commissie hoopt dat op het niveau van de Europese Raad tegen juli 2020 een politiek akkoord bereikt kan worden over het MFK 2021-2027.
Voorts voert de Commissie een aantal aanpassingen door aan het Commissiewerkprogramma 2020. Een aantal initiatieven blijven voorzien zoals initieel gepland (Digital Services Act; mededeling O&I missies Horizon Europa); een aantal zijn uitgesteld (follow-up van het witboek inzake AI; ERA-mededeling).
* Een belangrijke kanttekening m.b.t. de door de Commissie gepubliceerde cijfers, is dat de Commissie haar nieuwe budgettaire voorstellen vergelijkt met de cijfers uit het laatste voorstel dat door Charles Michel, de Voorzitter van de Europese Raad, in februari 2020 is gedaan (en dus niet met het oorspronkelijke Commissievoorstel uit juni 2018).
(function () { var e = document.createElement('script'); e.type = 'text/javascript'; e.async = true; e.src = ('https:' == document.location.protocol ? 'https' : 'http') + '://btn.createsend1.com/js/sb.min.js?v=3'; e.className = 'createsend-script'; var s = document.getElementsByTagName('script')[0]; s.parentNode.insertBefore(e, s); })();
