Donderdag 12 en vrijdag 13 september vond te Leuven de 10de Research Policy Group (RPG)-meeting plaats.
De RPG is een informeel treffen van de leidend ambtenaren van de Europese lidstaten en geassocieerde landen verantwoordelijk voor onderzoek en de top van de Europese Commissie.
Voor de 10de editie was het Departement EWI samen met de collega’s van Belspo inhoudelijk en organisatorisch gastheer.
Op de agenda stond de toekomst van de European Research Area (ERA).
ERA
De ERA startte in 2000 en heeft dus een geschiedenis van bijna 20 jaar achter de rug. Ze bestaat uit de lidstaten van de EU, aangevuld met de Europese Commissie en ‘observer-landen’ (Albanië, Armenië, Bosnië en Herzegovina, Faeroër, voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië, Georgië, IJsland, Israël, Moldavië, Montenegro, Noorwegen, Servië, Zwitserland, Turkije en Oekraïne).
De ERA kent 6 prioriteiten:
- Priority 1: More effective national research systems;
- Priority 2: Optimal transnational cooperation and competition;
- Priority 3: Open labour market for researchers;
- Priority 4: Gender equality and mainstreaming in research;
- Priority 5: Optimal circulation, access to and transfer of scientific knowledge;
- Priority 6: International cooperation.
Momenteel loopt een evaluatie van de ERA-werking en wordt een visie voor de ERA richting 2030 uitgewerkt.
Future of the ERA: mededeling Commissie in voorbereiding
De ERAC (European Research Area and Innovation Committee), bestaande uit topambtenaren van de lidstaten, de Europese Commissie en geassocieerde landen een ‘Ad-hoc Working Group on the Future of the ERA’ geïnstalleerd die een ‘Opinion’ over de ERA richting 2030 moet voorbereiden. Eind 2019 dient de ERAC Plenary zich daarover uit te spreken.
Dit ERAC-advies zal vervolgens worden overgemaakt aan de Europese Commissie die in het voorjaar 2020 met een mededeling over de ERA 2020-2030 zal komen.
Thema 10de RPG-meeting: ‘From Education and Research to Innovation: What future for the European Research Area (ERA)?’
De tweedaagse te Leuven was helemaal gewijd aan de toekomst van de ERA.
Dag 1 stond in het teken van een ‘inward look’ op de ERA: hoe binnen de Europese onderzoeksruimte een optimaal samenspel vormgeven tussen onderwijs-onderzoek-innovatie.
Dag 2 focuste op een ‘outward look’ door de blik naar buiten te wenden en de gewijzigde ‘geografie van O&O’ te analyseren, met Europa gepositioneerd tussen de Verenigde Staten en China.
Dag 1: de ERA en de ‘quadruple helix’ in multi-governance perspectief
In de moderne innovatieliteratuur maakt het ‘quadruple helix model’ opgang: het dynamische samenspel tussen de sleutelactoren als bron van innovatie: kennisinstellingen, bedrijven, overheden én burgers.
Het dagprogramma – dat plaats vond in de gebouwen van imec - reflecteerde dan ook deze vier invalshoeken op de Europese onderzoeksruimte.
Professor Koen Debackere gaf de aftrap met het perspectief van de universiteiten, gevolgd door Luc van den hove, CEO van imec, als vertegenwoordiger van een RTO (Research Technology Organisation).
Het ondernemersperspectief werd ingebracht door prof. Egbert Lox, Senior vice president van Umicore en door Bart Van der Schueren, executive vice president en CTO van Materialize.
Xavier Hulhoven (wetenschappelijk adviseur Innoviris) en onderzoeker Etienne Toffin (ULB) brachten het burger- en samenlevingsperspectief in het debat.
De aanwezige topambtenaren van de Europese lidstaten discussieerden vervolgens vanuit het meerlagige overheidsperspectief.
De gedachtewisselingen zijn vertrouwelijk, maar enkele take-aways uit dag 1 vindt U hier.
Wie meer wil weten over de cruciale rol van universiteiten in de quadruple helix raden we de recente publicatie van de European University Association (EUA): ‘The role of universities in regional innovation ecosystems’ aan. U vindt die publicatie hier.
Dag 2: de ERA in een multipolaire O&O wereld
Voor dag 2 tekende de delegatie present in de Faculty Club.
Het eerste deel van de dag stond nog in het teken van de toekomst van de ERA. Suzanne Berger, directeur-generaal Europese en Internationale samenwerking Onderwijs en Onderzoek van de Duitse overheid, gaf de visie van Duitsland op de toekomst van de ERA. Zij benadrukte dan ook een groot land absoluut nood heeft aan Europa.
Professor Luc Soete, van Maastricht University, sloot af met zijn synthese van de debatten. Hij had het o.a. over de ‘cost of non-Europe’ zowel in onderzoek als in innovatie, over de ‘regional innovation areas’ en over de uitbreiding van de ERA richting hoger onderwijs.
In het tweede deel van de vraag stond de vraag centraal hoe Europa zich dient op te stellen in het gewijzigde globale O&O-landschap met China als opkomende supermogendheid en de Verenigde Staten die het multilateralisme meer en meer de rug toekeert.
Professor Reinhilde Veugelers, KU Leuven, duidde met facts and figures de ‘changing geography of R&D’ en hield o.a. een pleidooi voor internationale mobiliteit van onderzoekers als excellentie-bevorderende strategie. U vindt haar presentatie hier.
Sylvia SCHWAAG, deputy vice-chancellor van de Lund University in Zweden focuste op ‘Prospects, challenges and opportunities relating to China’ en pleitte voor een gezamenlijke Europese aanpak balancerend tussen ‘smart cooperation’ en ‘smart competition’.
De succesvolle tweedaagse werd afgesloten met een bezoek aan het Groot Begijnhof van Leuven waarna de delegatieleden huiswaarts keerden, onder de indruk van het Vlaamse O&O ecosysteem.
Het programma vind je hieronder.
