Ambitie en toekomstperspectief
De Vlaamse sociale partners onderschrijven de algemene ambitie voor Vlaanderen die de Vlaamse Regering voorop stelde in haar ontwerpvisie 2050: ‘het creëren van welvaart en welzijn op een slimme, innovatieve en duurzame manier in een sociaal, open, veerkrachtig en internationaal Vlaanderen, waarin iedereen meetelt’ door in te zetten op drie sterke pijlers: een economische, socio-culturele en ecologische.
Dit sluit aan bij het lange termijn werkprogramma van de Europese Commissie, bij het concept van ‘green inclusive growth’ van de OESO en bij de duurzame ontwikkelingsdoelen voor 2030 (Sustainable Development Goals) van de Verenigde Naties.
Tien prioritaire actieterreinen en aangrijpingspunten voor verandering
De geschetste strategische doelstellingen kunnen worden vertaald in een reeks prioritaire actieterreinen of ‘werven’ voor 2030:
- Het maximale halen uit innovatie en de kenniseconomie
- Starters, doorgroei en ondernemerschap ondersteunen:
- De digitalisering en automatisering omarmen
- Het energiesysteem transformeren
- De circulaire samenleving uitbouwen
- De regionale en ruimtelijke troeven versterken
- Talenten en competenties voor de toekomst ontwikkelen en valoriseren
- Maximale arbeidsdeelname en kwaliteitsvolle jobs realiseren
- Onderwijs en werk inzetten als sociale lift en voor inclusie
- Een effectieve en efficiënte sociale bescherming en preventie uitbouwen
Transversale versnellers
Uit de voorgaande beschrijving van de prioritaire actieterreinen blijkt dat veel zaken die vandaag een hoge beleidsprioriteit hebben, ook in de toekomst belangrijk zullen blijven en versterking van de huidige beleidsaanpak nodig is. Hiervoor zullen de bestaande werkwijzen niet volstaan om de vooropgestelde visie en strategische doelstellingen te realiseren. Een aantal belangrijke en deels nieuwe, meer bestuursmatige benaderingen en acties zijn daarom essentieel. Ze worden hierna transversale versnellers genoemd, omdat ze een transversale, overkoepelende doorwerking hebben en kunnen functioneren als belangrijke katalysatoren die het beleid in de diverse beleidsdomeinen kunnen versnellen en effectiever maken. In het bijzonder moeten volgens de SERV de volgende vijf transversale versnellers worden ingezet bij de concretisering en operationalisering van het beleid richting 2030:
1. geïntegreerd en transversaal werken
- de uitdagingen en actieterreinen in samenhang aanpakken, voorbij loutere afstemming
- binnen de overheid vanuit maatschappelijke vraagstukken en vanuit de klant redeneren, en die integraal benaderen in plaats van vanuit één perspectief of functie
- ook ruimer over grenzen heen werken, tussen sectoren, tussen disciplines, en tussen private en overheidsactoren
- nieuwe organisatiemodellen invoeren (bv. ‘cross-agency teams’, flexibele ‘delivery units’, … volgens het principe ‘Think Big, Start Small, Move Fast’)
- ruimte geven voor innovatieve initiatieven en experimenten
- in beleidsanalyses is een systeemperspectief wenselijk zorgen voor een performante en klantgerichte overheid
2. een performante, klantgerichte en efficiënte regelgeving en gestroomlijnde dienstverlening realiseren
- zorgen voor intense samenwerking en afstemming tussen beleidsdomeinen en tussen bestuurslagen
- regelmatig benchmarken met andere landen (koplopers)
- transities in de economie en samenleving begeleiden, ondersteunen en obstakels wegwerken
- de wendbaarheid en snelheid van de overheid versnellen door uitgebouwde monitoring, versnelde procedures, ...
3. bottom-up beleid aanzwengelen en versterken
- vertrekken van de concrete mogelijkheden, wensen en verwachtingen van individuen en organisaties
- gedifferentieerde aanpak en maatwerk realiseren
- inzetten op concrete kleine initiatieven
- gebruik van gedragseconomische inzichten
4. netwerken uitbouwen en co-creatie en sociale dialoog stimuleren
- sociale dialoog, maatschappelijke interactie en participatie en co-creatie versterken
- kader voor moderne netwerkaanpakken uitwerken
- kennis over netwerken verzamelen en verspreiden
5. dataplatformen opzetten voor een beter beleid en maatschappelijk debat en voor de ontwikkeling van nieuwe diensten
- één geïntegreerd databeheerssysteem uitbouwen
- maatschappelijk debat voeden met toekomstverkenningen, scenario denken en ‘evidence’ uit monitoring en beleidsevaluaties.
